စစ်တွေမြို့

စစ်တွေမြို့လယ်မြင်ကွင်း

ရခိုင်ပြည်နယ်၏မြို့တော် ဖြစ်သည်။ ကုလားတန်မြစ်ဝ၏ အနောက်ကမ်းနှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တို့ ဆုံရာအရပ်တွင် ရှိပြီး သဘာဝပထဝီ ကျောထောက်နောက်ခံ ကောင်းသည်။ မြို့၏မြောက်ဘက်ကို ဆတ်ရိုးကျချောင်းက ပိုင်းဖြတ်ထားသည်။ တောင်မြောက် သုံးမိုင်ခွဲ၊ အနံ အရှေ့အနောက် နှစ်မိုင်ရှိသည်။ အကျဉ်းဆုံးနေရာသည် ခြောက်ဖါလုံရှိသည်။ မြို့ဧရိယာ ၃.၃၄ စတုရန်းမိုင် ရှိသည်။ မြို့ပေါ် လူဦးရေ ၁.၂၇ သိန်းကျော် ရှိသည်။ ဆိပ်ခံကောင်းရှိပြီး ရန်ကုန်နှင့် လေကြောင်းအဆက်အသွယ် ရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး မဖြစ်မီကာလက စစ်တွေမှ ဆန်တန်ချိန် တစ်သိန်းကျော်အထိ နှစ်စဉ်တင်ပို့ နိုင်ခဲ့သဖြင့် ဆန်မြို့ဟု တွင်ခဲ့သည်။ မြို့မတည်မီက အကျပ်မြို့ဟူ၍ ရှိခဲ့သည်။ ရန္တပိုစာချုပ်အရ အင်္ဂလိပ်တို့က ရခိုင်ကိုသိမ်းယူသည့်အခါ မြောက်ဦးမြို့သည် အနေအထား မကောင်းတော့သဖြင့် ၁၈၂၆-ခုနှစ်တွင် စစ်တွေမြို့ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ စစ်တဲကြီးတစ်ခု ရှိခဲ့သည်ကို အစွဲပြု၍ စစ်တွေဟု တွင်ခဲ့သည်။ အာကျပ်မြို့ရှိခဲ့ရာ အာကျပ်တော်စေတီကို အစွဲပြု၍ အင်္ဂလိပ်တို့က အာကျပ် (Akyab)ဟု ခေါ်ကြသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး၌ စစ်တွေသည် ဂျပန်တို့၏ အဓိကခြေကုတ်စခန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကန်တော်ကြီး၊ ဘုရားကြီး၊ အေးစေတီ၊ သလုံးတော်ဓါတ်စေတီ၊ မင်းကြီးကျောက်တန်းနှင့် ပွိုင့်(Point) စခန်းတို့မှာ ထင်ရှားကြသည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှစ၍ စစ်တွေ-အမ်းသွား ကားလမ်းကြောင့် ရန်ကုန်သို့ ပေါက်ရောက်လာသည်။ ၂၀၀၉ မှစ၍ စစ်တွေမှ ဂွ၊ ကျောက်ဖြူနှင့် ရမ်းဗြဲ တို့သို့ ကားလမ်းဖြင့် သွားနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ စစ်တွေ-ရေချမ်းပြင်မီးရထားလမ်း - ရှု။

ကိုးကား

၁။ ရခိုင်သုတအဘိဓာန် - အောင်လှသိန်း (၂၀၁၅)